Bu görüntülerdeki kulelerden hangisi daha eğimli?
Eğik bir nesnenin iki fotoğrafını yan yana koyduğumuzda da benzer bir durum ortaya çıkıyor. İki eğik nesneden birini daha eğik veya daha uzun görebiliriz. Bu aslında oldukça ilginç çünkü beynimiz bizi doğru yönlendirirken, böyle görüntülerle karşılaştığımızda yanlış bir algıyayakalandık
Bunun nedeni ise basitçe ‘Eğik Kule Yanılsaması’ olarak anlatılıyor. Üstelik insanlık asırlardırŞimdi ne demek istediğimizi daha iyi anlamak için birkaç örneğe bakalım.
Bu gördüğünüz iki fotoğraf aslında tıpatıp aynı.
Bu fotoğraflara baktığınızda birisinin oburluğunun üzerinde sanki ona yaslanmış gibi durduğunu düşünebilirsiniz. Ama fotoğraflar iki kule tam olarak bire bir olacak şekilde birbiriyle örtüşüyor.görebilirsin.
Üstelik bu sadece kuleler için geçerli değil. Bu tren raylarından biri de eğri görünüyor.
Bu fotoğrafları birbirinden farklı algılamamıza neden olan ‘Eğik Kule Yanılsaması’ burada devreye giriyor.
Bu yanılsama ilk olarak 2007 yılında Frederick Kingdom, Ali Yoonessi ve Elena Gheorghiu tarafından keşfedildi. Yılın En Pürüzsüz İllüzyonuYarışmaya katılan ekip çektikleri bu fotoğrafla daha önce hiç fark edilmeyen ve tabii ki bir görsel yanılsamayı ortaya çıkardı. ödülü de kazandı.
Daha sonra ‘Eğik Kule Yanılsaması’ adı verilen bu yanılsama hakkında araştırmalar yapılmış ve makaleler yazılmıştır. Yine aynı yıl Perception dergisinde yayınlanan araştırmanın sonuçlarına göre iki kuleden birini daha eğimli görmemizin nedeni de bu. bizim bakış açımızdanvadesi gelmişti.
Peki; sadece “Uzak uzak küçük, yakın büyük.” Nasıl oluyor da “Aynı gibi” cümlesiyle tanımladığımız bakış açısı kulelerden birini farklı algılamamıza neden oluyor?
Perspektif, okullarda anlatılan kolay tariflerden biraz daha karmaşık bir bahistir. Örneğin gökdelen, kule gibi yapılara farklı açılardan baktığınızda, bir taraf daha küçük veya daha büyük, bazı binalar daha eğimli veya daha küçük görebilirsin. Üstelik bu tamamen aynı binalarda olabilir.
Yukarıdaki fotoğrafta fark etmiş olabileceğiniz gibi binalar Tüm doğrular 3 noktada birleşir.Bu 3 noktalı bir perspektif örneği olmakla birlikte, aynı zamanda biçimsel bir bakış açısıdır. 3 boyutlu yapan unsurlardır. Elbette gerçek hayatta göremediğimiz bir ufuk çizgimiz ve kaçış noktalarımız vardır.
Eğimli binalar veya birebir eğimli binaların fotoğrafları perspektif algımızı bozar. Beynimiz bu görüntüleri tek bir fotoğraf olarak algılar ve sanki iki eğik Pisa Kulesi’nin ortasından bakıyormuşuz gibi algılar. Öyleyse tepe noktası bizim bakış açımızdan daha uzakta olan nesne diğerinden daha dolaylı görüyoruz. Yani beynimiz, iki kulenin de tam olarak yerde olduğunu zannederek, sanki ona kusursuz bir perspektiften bakıyormuşuz gibi düşünür. Bu kuleleri fotoğrafladığınızı düşündüğünüzde, hatlar zirvede tek bir noktada birleşmeyecektir.
Ancak eğik gibi görünen iki kuleye bakıyor olsaydık, gördüğümüz manzara çok daha farklı olurdu.
Yukarıdaki ilk örnekte, aslında paralel olarak inşa edilmiş olan Malezya’daki Petronas İkiz Kulelerini görüyorsunuz. Bu iki yapı uç noktasından uzaya uzanan bir çizgi çizdiğimizi. düşünelim. Çizdiğimiz bu çizgiler bir noktada birleşecek çünkü birbirine paralel inşa edilmiş iki binaya tam olarak aynı noktadan bakıyoruz.
Şimdi fotoğrafı yan yana koyduğumuzda nasıl göründüğüne bakalım. Az önce de belirttiğimiz gibi tepe noktalarından bir çizgi çektiğimizi düşünecek olursak bu iki çizgi asla birleşmeyecektir. Çünkü iki kulenin tek bir görüntüde olması için farklı açılara sahip olması gerekiyor. Farklı açılara sahip olmaları perspektifte ‘kaçış noktası’ dediğimiz bu noktalarda çizgilerin asla birleşemeyeceği anlamına gelir. bu da bakış açımızı bozarve beynimiz bir kuleyi daha eğimli görmemize neden olur.
Ancak bu fotoğrafta bir kızı diğerinden daha eğimli duruyor gibi görmüyoruz.
Önünüzde oturan iki kişi düşünün, ikisi de aynı açıda eğilmiş olsaydı, sadece bir tarafa doğru eğilmiş iki kişi görürdük. Sanki biri diğerinden daha fazla eğiliyormuş gibi hissetmiyoruz. Çünkü bu tarz görsellerde perspektif etkisi çok daha azdır . Örneğin bir durumun oluşabilmesi için insanların boylarının bir gökdelen kadar veya bir gökdelen kadar yüksek olması gerekir. Bu durumda bizim bakış açımıza göre insanların boy-küçüklük oranı artacak ve yine benzer bir yanılsama ortaya çıkabilecektir.
